AB üyesi 27 ülkenin devlet yahut hükümet liderlerinin iştirakiyle Brüksel’de gerçekleştirilen ve 2 gün sürecek AB Önderler Tepesi başladı.
Zirvede konuşan AB Kurulu Balkanı Charles Michel, “Enerji bugün değerli gündem unsuru olacak.” dedi.
Michel, güç krizine karşı ellerinde çeşitli araçları ve tedbirleri olduğuna işaret ederek, fiyatları düşürmek, tüketimi azaltmak ve arz güvenliğini sağlamak için birlikte hareket etmelerinin mümkün olduğunu söyledi.
Masada farklı tesirleri olacak çeşitli teklifler olduğunu belirten Michel, “Bugün muahedeye varmak için yeterli bir istikrar olduğunu düşünüyorum.” ifadesini kullandı. Michel, AB ülkelerinin güç krizinde birlikte çalışmaya kararlı olduklarını göstermeleri gerektiğini kelamlarına ekledi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de, gaz fiyatlarını, bilhassa gaz fiyatlardaki ani yükselişleri ve Rusya’nın manipülasyonunu nasıl denetim altına alacaklarını değerlendireceklerini belirtti.
“Masada 2 model var. Birincisi TTF, yani gazın toptan satışı ile ilgili bir model. İkincisi de doğal gazı elektrik fiyatlarından kısmen ayrıştırmak konusunda.” diyen von der Leyen, dorukta bu önlemlerin ele alınacağını anlattı.
Von der Leyen, AB ülkelerinin doğal gazda yüzde 15 tasarruf yaptıklarını, doğal gaz depolarını kış devri öncesinde doldurduklarını ve yenilenebilir enerjiyi yaygınlaştırdıklarını hatırlattı.
Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana Rusya’nın AB’ye gaz arzını taammüden 3’te 2 azalttığını anımsatan von der Leyen, Avrupa’nın son 8 ayda gaz eksikliğini sağlam tedarikçilerle karşıladığını tabir etti.
Von der Leyen, şimdiye kadar aldıkları önlemlerle sağlam bir temel kurduklarına işaret ederek, kurulun bu hafta güç krizine karşı yeni önlemler içeren paketini paylaştığını ve önderlerin bu paketin içeriğini ele alacaklarını vurguladı.
Avrupa iktisadını nasıl destekleneceğini de görüşeceklerini söz eden von der Leyen, güç krizinin ortaya çıkardığı dönüşümün Avrupa çapında bir yatırım planıyla gerçekleşmesinin kıymetine işaret etti.
Von der Leyen, gelecekte daha bağımsız bir iktisada kavuşmak için derhal orta irtibatlara ve yenilenebilir güç altyapısına yatırım yapılması gerektiğine dikkati çekerek, “Bütün üye ülkelerin bu geçiş yatırımını yapabilecek mali alana sahip olması çok kıymetlidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Zirvenin birinci günündeki Ukrayna oturumuna, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de görüntü konferansla bağlanacak. Rusya-Ukrayna savaşının ortaya çıkardığı güvenlik durumu, alınacak önlemler ve son gelişmeler başkanlar tarafından pahalandırılacak. Başkanlar, Ukrayna’ya sağlanacak takviyesi de görüşecek.
ANA HUSUS GÜÇ KRİZİ
Zirvenin ana konusu ise Avrupa’daki güç krizi olacak. Önderler, doğal gaz ve elektrik fiyatlarının durumunu ve güç arz güvenliğini ele alacak.
Enerji krizine karşı alınacak yeni tedbirler ve güç talebinin azaltılması üzere hususların ele alınacağı tepede, güç krizinin iktisada olan tesirleri de pahalandırılacak.
AB Komitesi bu hafta Avrupa’daki güç krizine yönelik yeni önlemleri içeren bir paket hazırlamıştı. Paket, üye ülkelerin makul bir ölçüsü zarurî olacak biçimde ortak gaz alımı gerçekleştirmesine, güçte zarurî dayanışma gösterilmesine, likidite kasveti yaşayan güç firmalarına mali dayanak sağlanmasına ve yüksek gaz fiyatlarını düşürmek için Avrupa doğal gaz borsalarında acil durumlarda fiyatları sonlandıracak bir sistem kurulmasına yönelik ögeler içeriyordu.
Von der Leyen, İspanya ve Portekiz’de uygulanan “elektrik üretiminde kullanılan gaza tavan fiyat” uygulamasının AB genelinde değerlendirilebileceğini de açıklamış lakin bu bahiste somut adım atmamıştı.
Öte yandan, AB Kurulu’nun son güç paketinde pek çok üye ülkenin talep ettiği ithal doğal gaza direkt tavan fiyat getirilmesi yer almamıştı.
Zirvede, AB Komitesinin son paketindeki mevzular başkanlar düzeyinde ele alınacak.
– FRANSA, İTALYA, İSPANYA DAHİL 15 ÜLKE GAZA TAVAN FİYAT İSTİYOR
Aralarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, ithal doğal gaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlanmasını istiyordu.
Almanya, Hollanda, Danimarka ve birtakım ülkeler ise bu etapta doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin güç arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın bilhassa kış aylarında doğal gaz tedarikine ziyan verebileceğini değerlendiriyordu.