Avrupa’da 2025’e kadar her yıl 30 bin tonluk kanat ve naselin işletme mühleti doluyor, 2030’da ise bu sayının iki katına ulaşacağı öngörülüyor. AA Muhabirinin Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliği WindEurope raporlarından derlediği bilgilere nazaran bir rüzgar santralinin standart kullanım ömrü 20-25 yıl ortasında değişirken, yeni türbinlerde ise müddet 35 yıla kadar çıkabiliyor.
Teknik ömrünü tamamlamış rüzgar santrallerinde bulunan ekipmanların neredeyse tamamı geri dönüşümle tekrar iktisada kazandırabiliyor.
Rüzgar santralleri yüzde 90’a varan oranda geri dönüştürülebiliyor, mekanik aksamlarda geri dönüşüm nispeten daha kolay, fiberglas, elyaf ya da kompozit içeren kısmının geri dönüşümü zorlayıcı olarak niteleniyor.
Türbinlerin garanti edilen kullanım mühleti dolduğunda, öncelikle türbinin kimi donanımları daha yeterli bir modele yükseltiliyor böylece yine güçlenen santral kullanıma hazır hale geliyor.
Ömür uzatma ve kısmi yine güçlendirme süreçleri ikinci sırada, santralin büsbütün hizmetten çıkarılması ve çöp olarak isimlendirilmesi ise son deva olarak bedellendiriliyor.
Rüzgar ekipmanları idaresi hiyerarşisi ile altı evreden oluşuyor. Bu evreler rüzgar santralinde problemleri tedbire, tekrar kullanma, farklı uygulamalar için tekrar kullanma, geri dönüşüm, düzgünleştirme ve büsbütün elden çıkarma süreçlerini içeriyor.
Elden çıkarma süreçleri genel olarak muhakkak yerlere kesimlerin terk edilmesi olarak öne çıkıyor. WindEurope’a nazaran, rüzgar türbinleri boş topraklarda bırakılsa bile zehirli atık özelliği göstermiyor.
Böylelikle, ekonomik ömrünü tamamlamış rüzgar santrallerinin mekanik, termik ve kimyasal süreçlerle geri dönüştürülmesi sağlanırken, Avrupa’da 2025’e kadar her yıl 30 bin tonluk kanat ve naselin işletme mühleti doluyor, 2030’da ise bunun iki katına çıkacağı öngörülüyor.
Türkiye’nin birinci rüzgar santrali yenileme için demonte edildi
Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Lideri Alper Kalaycı, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye’deki birinci rüzgar santralinin yenilenme çalışmaları için demonte edildiğini belirterek, “Ülkemizde 1998’in Kasım ayında devreye alınan 7,2 megavat toplam kurulu güce ve 12 adet rüzgar türbinine sahip birinci santrallerimizden birisi 2024 başında yenilenme nedeni ile demonte edildi. Ülkemizdeki birinci devreden çıkartılan türbinler bunlar oldu fakat ilerleyen yıllarda, bilhassa 2030 sonrası yenilenme için birçok rüzgar türbininin sökülmesine tanıklık edeceğiz.” diye konuştu.
Rüzgar türbinlerinin, çelik kule, kule iç aksamı, dişli kutusu, jeneratör üzere çelik ve öteki metalleri içeren kısımların yüzde 100 oranında geri dönüştürebildiğine işaret eden Kalaycı, şunları kaydetti:
“Bu hususta ülkemizin uzun yıllardan gelen hoş bir deneyimi ve altyapısı var. Yalnızca kompozit gereçten üretilen kanat ve nasel dış müdafaa kesimlerinin geri dönüşümü metaller kadar kolay değil. Şu an büyük çoğunluğu makul ölçülere küçültülüp, çimento fabrikalarında yakılarak imha ediliyor. Lakin kompozit kısımların geri dönüşümü konusunda birçok çalışma devam etmektedir. Kent mobilyası olarak kullanımı, köprü, dalgakıran üzere taşıyıcı olarak kullanımları mümkün olabilecektir. Önümüzdeki 5 yıl önemli sayıda bir kompozit materyal açığa çıkmayacağı için, rüzgar santralleri ve atıkları üzerinde çalışacak ve projeler geliştirecek vaktimiz var.”