Yeni eğitim öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. Okula hazırlık için kırtasiye dükkanlarına giden öğrenci ve veliler, fahiş fiyatlarla karşı karşıya kalıyor. Ankara’da bir kırtasiyede yurttaşlar eserlerdeki fiyatların artışına ait ANKA Haber Ajansı’na konuştu. 10’uncu sınıfa giden lise öğrencisi, “Bir defter 20 lira. Birkaç tane bir sürü ders var. Her şeyi modül kesim almamız lazım. Oturup bir kırtasiye alışverişi yapılmıyor asla” dedi.
Öğrenci, “Bu sene en değerli öncelik, yani defter almam lazım. Yoksa diğer bir şey alamıyorum. Test kitabını fotokopi çıkarttırıyorum, korsan. Zira olağan almak imkansız bence, çok pahalı” diye konuştu. Ablasının üniversite okuduğunu aktaran öğrenci, şunları söyledi:
“Benim ablam üniversite okuyor, daima 700 lira-1000 lira öteki bir şeye veriyor. Çok sıkıntı okunuyor yani. Bir geliri olan bir insan asla okuyamaz bence. Minimum fiyatlı olan insan üniversite ya da okul bence okuyamaz.”
Öğrenci, bir kalemi bile almakta zorlandığını lisana getirdi. Öğrenci, evvelden 10 lira harçlığı olduğunu ve buna tosta alabildiğini fakat bu yıl harçlığı ile bunu bile alamayabileceğini tabir etti. Gereksinimlerini alamadığı vakit üzüldüğünü belirten öğrenci, “Sinirleniyorum ve niçin bu türlü olduğunu düşünüyorum. O yüzden üzücü biraz” dedi.
“AİLEMİZDEN İSTEMEYE UTANIYORUZ”
Lisede 11’inci sınıfa geçen bir başka öğrenci ise bu yıl en az 1000 lira kırtasiye masrafı olacağı iddiasında bulunarak, “Defterlerden her ders için düşününce, 12 ana ders olsun ya da öteki kitaplarımız olsun çok değerliye denk gelmiş olacak. Bir test kitabı 80-90 lira olmuş. 120 liraya alanlar da var. Öğrenci nasıl para yetiştirsin ki. Bizim aldığımız harçlıklar belirli. Ailemizden istemeye yeri geliyor utanıyoruz” diye konuştu.
Öğrenci, fiyatını düşünmeden bir kalem bile alamadıklarını lisana getirerek, “En ucuzu ve alıp da uzun mühlet kullanabileceğimi almak zorunda kalıyorum. Yeri geliyor alamıyorum. Sınıftan alıyorum” dedi. Öğrenci, arkadaşlarıyla sinemaya bile fiyatlar nedeniyle gidemediklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bakıyorum fiyatlara 49-50 lira. Ayıptır, günahtır yani. Sinemaya gitmeyelim. Şunu yapmayalım, bunu yapmayalım. Tamam hepsi lüks olsun da. Dışarıya çıktığımız vakit bir su 3 lira. Hiçbir şey diyemiyorum, yazıklar olsun.”
Çocuklarına alışveriş yapmaya gelen bir öğrenci velisi de fiyatların çok değerli olduğunu söyleyerek, “Fiyatlar çok kıymetli, değerlinin kıymetlisi. Bir yılda niçin bu hale geldi. Kimse sorgulamıyor. Bütün her şey bir yılda oldu. Ne olduysa?”
Aldıklarını gösteren veli, “Kalem tıraş, silgi alabildim. Tam da aldığım söylenemez. Gücüm kâfi mi, yetmez mi? Bilmiyorum. Üç tane çocuğum var. Üçünün masrafı hayli meblağ. Geçen yıl ne ödediysek onun üç katı fiyat en az” diye konuştu.
Veli, minimum fiyat ile geçinen birinin çocuklarına kırtasiye alışverişi bile yapamayacağını kaydederek, “Bu ülkede güçlü tam güçlü oluyor. Yoksul büsbütün yoksul oluyor. Bu ülkenin hakkı, hukuku, adaleti yok. Fiyatlar iki katı olmuş, minimum fiyat 5 bin 500 lira. 4 bin 250 liraydı, 1250 lira artırım geldi. Artık 1250 liralık mı fiyat arttı da 1250 veriyorlar” dedi.
“FORMASIYLA 2 BİN LİRA”
Kırtasiye çalışanı Bayram Gürleyen, bu yıl bir öğrencinin en az 1500- 2 bin lira ortasında kırtasiye masrafı olacağını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“1500- 2 bin lira ortasında kırtasiye fiyatı var, defter ve kitap hariç. Bunun içine okul çantası, suluk eklenince biraz daha üst çıkıyor. Formasıydı filan, baya bir üst çıkıyor. 2 bin- 2 bin 500 lira civarına denk gelir.
Geçen sene masraflar 900- 1200 lira ortasındaydı. Son bir yıl içerisinde bu dolar artışıyla birlikte fiyatlara yansıdı. Neredeyse yüzde 200-300’e varan artışlar oldu. Bu büsbütün kurla alakalı. Bizim o denli bir yetkimiz yok, bu kadar artışta.
100 liralık kalem iki sene evvel 40-50 lira civarında bir şeydi. Tahta kalemleri 3,5 liradan başlıyor, 15 liraya kadar tahta kalem var. Marka ve kalitesine nazaran. 39 liraya da var. Çok etkilenen de var, etkilenmeyen de var bu durumdan. Çok enteresan bir durum.”
Gürleyen, firmalarının yaptığı defteri ucuza sattıklarını fakat markalı eserlerde defter fiyatlarının 30-35 liraya satıldığını kaydederek, “Ortaokul öğrencisine yedi defter alıyorlar ortalama”
“ASGARİ FİYATLI KREDİ ÇEKEREK, MASRAFI KARŞILAYACAK”
Gürleyen, fiyatları görünce bir şey almadan dönen insanların olduğunu aktararak, iki çocuklu minimum fiyatlı bir yurttaşın çocuklarına kırtasiye eseri alamayacağını şöyle anlattı:
“Çok güç. Yani bir minimum fiyat 5 bin 500. Birer buçuktan, 3 bin lira yapar. Bir de kirada oturduğunu düşünürsen, herhalde onu bir altı ay geriye götürür. Ödeyemeyecek yani. Mecburen çocuğunu okula götürmek zorunda. Tanıdık, eş dosttan yardım alacak ya da bankadan kredi çekecek. Bir biçimde onu altı ay, bir sene geriye götürecek. Onun ömür kalitesini düşürecek, aslında düşük.”