Günümüzde sofraların vazgeçilmez besinleri ortasında yerini alan birden fazla besinin geçmişte tüketilmesi yasaktı ve bu besinler sakıncalı olarak görülüyordu. Yıllarca bu besinler, kendilerini kabul ettirmeye ve sofralarımızda yer edinmeye çalıştı. Haydi gelin daima bir arada bu besinleri ve neden bu besinlerin sakıncalı olarak algılandıklarını inceleyelim.
1. Domates
Ana vatanı Güney Amerika olan ve bu kıtanın keşfi sayesinde Avrupa’ya gelen domatesler zehirli sanılarak 1800′lü yılların birinci çeyreğine kadar yenmemişti. 1500’lü yıllarda İngiltere’de sadece parası olanlar kalay ve kurşun alaşımından yapılmış tabaklar alabiliyordu. Asidi yüksek olan yiyeceklerden olan domates kurşunu çözerek yemeğe karışmasına sebep oluyor, böylelikle besin zehirlenmesine ve mevte yol açıyordu. İnsanlarda domatesi bu nedenden ötürü zehirli zannediyor ve tüketmiyordu. Avrupa’da yaklaşık 400 yıl boyunca domates yenmemişti. 1822 yılında New Jersey’de Salem İlçe Bahçıvanlık Cemiyeti Lideri, Gibbon Robert Johnson, epey yürekli bir teşebbüsle, insanların korkarak baktığı, kuşkucu bir kalabalığın önünde, bir çiğ domates yemiş ve domatesin zehirli olmadığını ispat etmeye çalışmıştı. Domatesin 1554 yılında bir yiyecek olduğunu birinci kere İtalyanlar keşfetmiştir. Domatesi ‘Altın Elma’ olarak nitelendirmişlerdi. 1656 yılında İngiltere’de yalnızca süs hedefli yetiştirildi. Fransa’da ‘Aşk Elması’ olarak beğeni kazandı. Gemilerle Türkiye’ye getirilen ve kızarmış olanları çürümüş denilerek çöpe atılan domatesle, Türkiye birinci sefer 1859 yılında tanıştı. Frenk patlıcanı olarak isimlendirilen domates, halk tarafından yıllarca yenmedi. Tohumlarında akrep ürediğine inanılan ve iğrenç bulunan domatesin konulduğu kaplar bile kalaylanarak dezenfekte edildi.
2. Mantar
Mantar Avrupa’nın kuzeyinde İskandinavya’da mantar hayvan yemi olarak kullanılırdı. Sadece fakirlerin tükettiği bir besin olmasına karşın Antik Roma’da en çok bedel gören besinlerden biri olan mantar imparator yiyeceği olarak görünüyordu.
3. Kahve
9. yüzyılda Etiyopya’da çobanlık yapan Kaldi, keçilerin makul bir ağacın meyvelerini yedikten sonra çok enerjik olduklarını fark eder. Keçilerin o kadar güç doludur ki geceler uyumazlar. Bunun üzerine keçilerin yediği kırmızı meyvenin tadına Kaldi de bakar ve çok daha enerjik olduğunu görür. Efsaneye nazaran, bundan sonra Kaldi keçileriyle birlikte memnun bir biçimde oynamaya başladı. Ondan şiirler ve müzikler saçıldı. Bir daha hiç yorgun ve hudutlu olmayacakmış üzere hissetti. Kaldi babasına sihirli ağaçlardan bahsetti. Dedikodu yayıldı ve sonunda kahve Etiyopya kültürünün bir modülü oldu. Daha sonra keşişler denemiş bu gizemli meyveyi; lakin acı tadını beğenmediklerinden hepsini ateşe atmışlar. Kısa mühlet sonra lezzetli aroma burun deliklerine dolunca keşişler çok meraklanmışlar ve kavrulmuş meyvelerden bir içecek demlemişler. Bütün gece ayık kalmışlar kahveyi içtikten sonra. Böylelikle kahve tohumunun ünü, kısa müddet içinde bölgede yayılmış. M.S. 1000 yıllarında kahve Yemen’de üretilmeye başlanmış. Bugünkü Yemen’de bulunan Mokka kentinden taşınan kahveler İslam dünyasına yayılır. Ortadoğu’yu çeşitli sebeplerle ziyaret eden Avrupalılar, ülkelerine döndüklerinde alışılmadık yoğunluktaki bir içecekten bahsediyorlardı. 17. yüzyıla gelindiğinde ise kahve, Avrupa’da tanınmaya başlamış ve popülerleşmişti. Avrupa’da tanınmaya başladığı birinci devirlerde halkın bir kısmı, kahvenin “Şeytan’ın acı icadı” olduğunu söyleyerek reddetti. 1615 yılında Venedik’teki rahipler, kahve kullanımını kınamışlardı. Tartışma o kadar büyüktü ki, periyodun papası 8.Clement’ten müdahale etmesi istendi. İçeceği denemeden rastgele bir açıklama yapmak istemeyen 8.Clement, kahveden epey etkilenmişti. Ve bunun üzerine kahve, papalığın onayını almayı başardı. 17. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Londra’daki 300’ün üzerinde kahve meskeni, tüccarların ve sanatkarların buluşma noktası haline dönüştü. Kahve, 1600’lü yılların ortalarında günümüzde New York olarak bilinen New Amsterdam’a ulaşır. Dünya’da yaygın formda tüketilmeye başladı.
4. Elma
Elma, yasak meyve olarak isimlendirilmektedir. İnsanların birinci yaratıldığında yasaklanmasına karşın yedikleri meyvedir. Daha çok elma olarak bilinir; lakin İslam’da meyve olarak geçmemektedir. Daha çok, yapılan işin berbatlığına dikkat çeken bir yaklaşım vardır. Yunan mitolojisinde eski insanların bütün meyvelere birebir ismi takmaları sonucu elma olarak isimlendirilmiş olduğu varsayılmaktadır. Yasak elma o vakitlerden kalma bir mitolojik isimdir. Bu sebeple yeniden Yunan mitolojisinde portakal ve mandalina olarak da geçmektedir.
5. Soğan
Soğan Hinduizm, Budizm üzere klasik inanışlarda soğan ve soğan gibisi besinlerden uzak durulması gereken besinler olarak görünüyordu. Bu biçimde düşünülmesinin sebebi bu tıp bitkilerin ruha ziyan veren tutkuları harekete geçirdiğine dair inanıştı.
6. Yerfıstığı
Çerez tabaklarının vazgeçilmez kuruyemişi yerfıstığı 19. yüzyılın sonuna kadar sadece hayvan yemi olarak kullanılıyordu. Yerfıstığının lezzetli bir kuruyemiş olduğunun anlaşılması ABD’nin ünlü Barnum & Bailey sirkinde satılmaya başlanmasıyla ortaya çıktı. Böylelikle yer fıstığı halka açık alanlarda en çok aranan atıştırmalık haline geldi.
7. Patates
Batı toplumlarında patates, yıllar boyunca istenmeyen cinsel dürtülerin ve cüzzam hastalığının hatalısı olarak gösterildi. Patatesin kendisine kabul ettirmesi 1800’lü yıllarda gerçekleşti.
8. Sarımsak
Sarımsak kokusu yüzünden yıllarca hor görülen bir besin olarak kalmasına yol açmıştı. İngiltere’de sarımsak son 50 yıldır yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıyeten sarımsak Orta Avrupa ve Doğu toplumlarında kimi inanışlara nazaran makus ruhlara karşı caydırıcı özelliğe sahip bir besin olarak görünüyordu.