Türkiye’nin yıllık 10 milyar dolar yatırımla güneş, rüzgar ve depolama teknolojilerinde kapasitesini artırarak ve fosil yakıt tüketimini düşürerek 2050’de net sıfır emisyona ulaşabileceği tespit edildi.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi’nin (İPM) Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi 27. Taraflar Konferansı’nda (COP27) yarın tanıtımı yapılacak “Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: Sektörel Yarar Maliyet Analizi” raporunda, Türkiye’nin son şimdiki dataları olan 2020 ve 2030 yılları ortasındaki yatırım gereksinimi hesaplandı.
Buna nazaran, güç, ulaşım, binalar, sanayi ve öbür üretici kesimlerde bu periyotta 101 milyar dolar yatırım maliyetiyle Türkiye 2050’de net sıfır emisyona ulaşabilecek.
Tüm dallarda yapılması gereken yatırımlar 171 milyar dolar olarak hesaplanırken, birebir yatırımlar bilhassa fosil yakıt tüketiminin düşmesi sonucunda 70 milyar dolar kar sağladığından yatırım muhtaçlığı 101 milyar dolara karşılık geliyor.
Yatırımlarla fosil yakıt tüketiminin düşmesi sonucu sıhhat maliyetlerinin de 42,1 milyar dolar azalacağı hesaplanıyor.
Bu dönüşüm sayesinde 1 milyar 350 milyon ton karbon emisyonunun önüne geçiliyor ve Türkiye’nin karbon emisyonları 2030’da 2018 düzeyinin yüzde 32 altına düşüyor.
İklim kriziyle gayret için gerekli dönüşümde en kıymetli bölüm olarak öne çıkan elektrik dalında 2030’a kadar 36,5 milyar dolar yatırım muhtaçlığı bulunurken, kömür ve doğal gaz tüketiminin azalması sayesinde bu sayı 29 milyar dolara iniyor.
Ulaşım dalında gerekli yatırım petrol tüketiminin azalmasıyla 12,5 milyar dolardan 2 milyar dolara düşüyor.
En büyük maliyet kalemi ise kentsel dönüşümün de dahil edildiği binalarda ortaya çıkıyor. Binalarda 100 milyar dolara yaklaşan yatırım muhtaçlığı fosil yakıt tüketiminin azalması sonucu 41 milyar dolara geriliyor. Sanayi ve başka üretici bölümlerdeki gereksinim ise 21 milyar dolar düzeyinde kalıyor.
Rapora nazaran, bu yatırımlarla Türkiye’de 28 gigavat ek güneş gücü, 23 gigavat ek rüzgar gücü kapasitesi devreye giriyor.
Ayrıca, bu yatırımlar 2020-2023 periyodunda devreye alınan 1,32 gigavatlık santral dışında sisteme yeni kömürlü termik santrallerin devreye alınmaması ve mevcut kömürlü santrallerin 2035’e kadar devreden çıkmasını sağlıyor.
Deniz üstü rüzgar santrallerinin ve ağırlaştırılmış güneş gücü teknolojilerinin 2026’dan itibaren sisteme entegre edilmeye başlanması, yaklaşık 5,7 depolama gigavatlık depolama teknolojilerinin devreye alınması ve memleketler arası enterkoneksiyon çizgi kapasitesinde 3,35 gigavat artış sağlanabiliyor.
Raporun editörü ve İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin, Türkiye’nin 2053’te net sıfır amacına ulaşmak için şimdiden harekete geçmek istediğini belirterek, “Geciktikçe bu hesapladığımız maliyet her gün daha da artacak.10 yıllık dönüşüm maliyeti Türkiye’nin ulusal gelirinin yaklaşık yüzde 1’ine denk geliyor.” sözlerini kullandı.
Çalışmada tüm dalların farklı başka ele alındığını ve ayrıntılı bir maliyet tahlili yapıldığını aktaran Şahin, şunları kaydetti:
“Gerek Avrupa ile ticaretimize devam edebilmek, gerekse Paris mutabakatının kurallarını yerine getirmek için Türkiye emisyonlarını savlı bir biçimde azaltmak ve net sıfıra ulaşmak zorunda. Bunun için Türkiye’nin aktüel ulusal katkı beyanında emisyonlarını en kısa vakitte zirve noktasına çıkaracağını ve azaltmaya başlayacağını ilan etmesi gerekiyor. Çalıştığımız net sıfır senaryosu Türkiye’nin 2030’a kadar karbon emisyonlarını 2018 düzeyine nazaran yüzde 32 azaltmasını ve 1 milyar 350 milyon ton karbon emisyonunun engellenmesini sağlıyor. Türkiye’nin yıllık sera gazı emisyonunun 520 milyon ton olduğunu düşünürsek bu değerli bir ölçü.”