BURSA (İGFA) – Basın açıklamasını gerçekleştiren Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi Yönetim Kurulu Lideri Mehmet Yıldız, 17 Ağustos 1999 tarihinde gerçekleşen Marmara Depremi’nin üzerinden 25 yıl geçtiğini hatırlatarak, “Bu büyük felaket, ülkemizin sarsıntı gerçeğiyle bir sefer daha yüzleşmesine neden olmuş ve binlerce vatandaşımızı kaybetmemize, yüzbinlerce insanımızın evsiz kalmasına yol açmıştır. Hayatını kaybeden vatandaşlarımızı hürmetle anıyor, yakınlarına sabır diliyoruz.
Jeoloji Mühendisleri Odası olarak, bu acı olayın yıldönümünde bir sefer daha hatırlatmak isteriz ki, Türkiye’nin zelzele jenerasyonunda yer aldığı gerçeği asla unutulmamalıdır. Sarsıntılar, jeolojik yapımızın bir sonucu olarak her an karşımıza çıkabilecek ve mevcut durumuz prestiji ile de maalesef ülkemizde AFET’e dönüşebilecek tabiat olaylarıdır. Bu nedenle, sarsıntıya karşı şuurlu, hazırlıklı ve dirençli bir toplum oluşturmak, en temel sorumluluğumuzdur.” dedi.
Deprem öncesi alınması gereken tedbirler, yalnızca binaların sarsıntıya sağlam inşası ile sonlu kalmamalı; tıpkı vakitte Parsel Bazında Yer Etütleri, İmar Planına Temel Mikrobölgeleme Etüt çalışmaları ve yerleşim alanlarının doğru seçimi üzere jeolojik bilgiler ışığında bilimsel yaklaşımlarla desteklenmesi gerektiğini bildiren Lider Yıldız şu tabirlere yer verdi:
“Bu çalışmaların yapılmadığı, bilimin ve mühendislik prensiplerinin göz gerisi edildiği her durumda, yaşanacak kayıplar kaçınılmaz olacaktır.
Deprem öncesi alınması gereken tedbirler, yalnızca binaların sarsıntıya sağlam inşası ile sonlu kalmamalı tıpkı vakitte, başta büyükşehir belediyeleri olmak üzere ülkemizdeki tüm vilayetlerin 1/1000 ölçekli Jeolojik-Jeoteknik ve Mikrobölgeleme Etütleri süratle tamamlanmalı; bu etütlerin sonuçlarına nazaran Bütünleşik Afet İdaresini temel alan, bütün doğal tehlikeleri göz önüne alan “Master Planlar” hazırlanarak afet güvenliğinin gerektirdiği imar plan revizyonları ve öteki risk azaltma tedbirleri birlikte uygulanmalıdır.
Zelzele, sel, taşkın, heyelan üzere tabiat kaynaklı her bir afet tehlikesi için tekil yahut çoklu tehlike haritaları üretilerek mekansal planlama sürecine entegre edilmeli, fay zonları üzerinde yapılacak paleosismolojik araştırmalar sonucu belirlenen sakınım bantları ile DSİ Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan havza plan ve raporlarında belirtilen “Taşkın Tehlike Haritaları”ndaki riskli alanlar imar planlarına işlenmeli, bu alanlarda bina ve bina çeşidi yapıların yapılmasına sınırlama getirecek ve mevcut risk altındaki yapıların geleceğini planlayan düzenlemeler ivedilikle hayata geçirilmelidir.
2023 yılında Resmî Gazete’de yayımlanan “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli Yönetim Birlikleri Norm Takım Unsur ve Standartlarına Dair Yönetmelik” değişikliği ile Büyükşehir Belediyelerinde ‘’Afet İşleri Daire Başkanlığı’’, İlçe Belediyelerinde ise ‘’Afet İşleri Müdürlüğü’’ kurulması zarurî hale gelmiştir. Fakat bu ünitelerin misyon tarifleri, emel ve tertip şemaları olmadığından birtakım belediyelerde maalesef yanlış yorumlanmakta ve görevlendirmeler yapılmaktadır. Bu ünitelerde Jeoloji Mühendislerinin yetkilendirilmesi, tabiat kaynaklı afetlerin kök nedenlerinin tespiti, risklerin giderilmesi / azaltılması, Vilayet Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) ve “Türkiye Afet Risk Azaltma Planı 2022-2030 (TARAP)” çalışmalarında aktif rol alınması açısından kıymet arz etmektedir. Aksi taktirde mevcut durumu ile tüm çalışmaların daha evvel çok sayıda örnekte yaşandığı üzere, aksiyona dönüşemeden “tozlu raflarda” kalma mümkünlüğü büyüktür. Bu daire başkanlığında ve müdürlüklerinde yapılan tüm çalışmaların yaşama geçirilebilmesi için eylemliliklerden sorumlu ünitelerin bilgilendirilmesi, bu hareketlilikleri yerine getirebilmek için gerekli finansal kaynakların yaratılması, daima izleme, denetim ve kontrol sistemleri oluşturularak hareketliliklerin hayata geçirilip geçirilmediğine ait bilgiler kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası olarak çabucak hemen her ağızdan duymaya alıştığımız ‘’17 Ağustos’u Unutmadık’’ söylemi yerine başta Bursa Valisi, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Liderlerimiz olmak üzere ilgili ve sorumlu tüm kurumlar ile vatandaşlarımıza şu soruyu yöneltiyoruz, ‘’Gerçekten de Unutmadık mı?’’