Depremin insanlardaki ağız ve diş sıhhatini da etkileyebileceğini söyleyen Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, “Gerek sarsıntı bölgesinden gelen hastalarımızda gerekse genel popülasyonda, diş kaynaklı olmayan, öbür nedenlere bağlı olan diş ağrılarının görülme sıklığının arttığını gözlemliyoruz. Diş hastalıklarından kaynaklanmayan diş ağrıları nedeniyle dişlerini çektiren birçok hastaya rastlıyoruz” dedi.
Deprem felaketinin her alanda olduğu üzere ağız ve diş sıhhati konusunda da tesirlerinin olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, 20 Mart Dünya Ağız Sıhhati Haftası’na özel bilgilendirmelerde bulundu.
“AĞRININ KAYNAĞINI HAKİKAT TEŞHİS ETMEK ÇOK ÖNEMLİDİR”
Ağız ve diş sıhhatinin Türkiye’deki durumuyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kazandağ, “Türkiye özelinde kıymetlendirecek olursak, insanlarımız ekseriyetle dişlerini fırçalıyor; lakin arayüz paklığı şimdi yaygınlaşmadı. Bu nedenle dişlerin arayüzlerinden başlayan çürükleri ve diş eti hastalıklarını hala sıklıkla gözlemliyoruz. Dişlerin birbirine bakan yüzeylerini normal diş fırçası ile temizlemek epey güçtür. Bu gayeyle üretilmiş diş ipleri ve arayüz fırçaları bulunuyor. Bunları kullanarak ek bir paklık yapılmalı. 6 ayda bir diş tabibine giderek diş taşı paklığı yaptırmayan herkes ağız ve diş sıhhati sorunu yaşayabilir” dedi.
Yapılan çalışmaların, insanların yüzde 66’sının son 6 ay içerisinde ağrı hissettiklerini gösterdiğini belirten Kazandağ, “Bu ağrıların yüzde 12’si diş ağrısı olarak karşımıza çıkıyor. Ağrının kaynağını hakikat teşhis etmek çok önemlidir” sözlerini kullandı.
“DETAYLI MUAYENEYİ ENDODONTİ UZMANI YAPAR”
Diş ağrısına dişlerden kaynaklanan ve kaynaklanmayan durumların sebep olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, “Hastalar diş ağrılarının yanı sıra diş kaynaklı olmayan ağrılar, en çok da çene eklemi ve çiğneme kaslarından kaynaklanan ağrılarla da diş doktoruna başvuruyor. Diş ağrısına birçok etken neden olabileceği için diş tabiplerinin tedaviye başlamadan evvel hastayı çok dikkatli dinlemeleri ve ayrıntılı bir muayene yapmaları gerekir. Çeşitli uzmanların çalıştığı merkezlerde diş ağrısına dair bu ayrıntılı muayeneyi ekseriyetle endodonti uzmanları yaparlar” dedi.
“100 DİŞ AĞRISINDAN 3’ÜNÜN SEBEBİ DİŞ DEĞİL”
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının sarsıntı felaketinden sonra artabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Kazandağ, konuyla ilgili şöyle konuştu:
“Endodonti kısımlarına yönlendirilen 100 hastadan yaklaşık 3 tanesi dişten kaynaklanmayan nedenle ağrı çekiyor. Ancak son günlerde, ülkemizin yaşadığı zelzele felaketi sonrasında, gerek zelzele bölgesinden gelen hastalarımızda gerekse genel popülasyonda, diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının görülme sıklığının arttığını gözlemliyoruz. Bu bahiste yapılmış bir çalışma şimdi yayınlanmadı; fakat, endodonti uzmanı bir diş doktoru olarak zelzele sırasında ortaya çıkan fizikî ve ruhsal yaralanmaların bu artışa olabileceğini düşünüyorum. Deprem felaketi hepimizi çok üzdü, çok fazla canımızı yitirdik, çok sayıda yaralımız var. Baş-boyun yaralanmaları yaşayan, uzuvlarını kaybeden, iç organları ziyan gören hastalarımız oldu. Bu fizikî yaralanmalar hudut zedelenmelerine yol açıyor. Sonlar de merkezi hudut sisteminde birtakım dataları karıştırabiliyor. Bazen periferik sonlarda karıştırmalar, bazen de merkezi hudut sisteminde yanılsamalar olabiliyor. Bunların sonucunda hastalar gerçekte dişlerden kaynaklanmayan ağrıları güya diş ağrıları üzere algılayabiliyor.”
“KAYGI BOZUKLUKLARI DA DİŞ AĞRISI YANILSAMASINI ORTAYA ÇIKARIR”
Prof. Dr. Kazandağ, detaylı muayene yapıldıktan sonra ağrının diş kaynaklı olmadığı ortaya çıkarsa ‘ne yapılmalı’ sorusuna ise şu karşılığı verdi:
“Çiğneme kaslarının yaralanmasından yahut diş sıkma alışkanlığından kaynaklandığını düşünüyorsak bu mevzuda uzmanlaşmış diş tabiplerine yönlendiriyoruz. Sonların travma yahut enfeksiyon sonucu ziyan gördüğünü ve nedenin diş ile ilgili olduğunu düşünüyorsak diş doktorları olarak biz tedavi ediyoruz, aksi takdirde ‘Nöroloji uzmanına’ yönlendiriyoruz. Sinüslerin enfeksiyonu yahut alerjik nedenlerle ortaya çıkan diş ağrılarını, ‘KBB uzmanına’ yönlendiriyoruz. Daha ender olarak kalp, göğüs, boğaz, boyun, kafa ve yüzdeki yapılardan kaynaklanan ağrılar da dişlere yansıyor olabilir. Bu türlü bir mümkünlük düşündüğümüzde, gerekli değerlendirmelerin ve varsa yönlendirmelerin yapılması için öncelikle ‘Ağrı uzmanına’ yönlendiriyoruz. Kimi bireyler de ise ‘Somatoform bozukluklar’ yahut ‘kaygı bozuklukları’ üzere nedenlerle bozulmuş algılarının bir yansıması olarak ‘psikojenik diş ağrısı’ hissedebiliyorlar. Psikolojik travma sonrası da ortaya çıkabilen bu tip durumlarda hastalarımızı bir ‘Psikiyatri uzmanına’ yönlendiriyoruz.”
“BU BİÇİMDE DİŞLERİNİ KAYBEDEN BİRÇOK HASTAYA RASTLIYORUZ”
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının gerçek teşhis edilmesinin çok kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Kazandağ, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Diş kaynaklı olmayan diş ağrıları gerçek teşhis edilemediğinde hastalar, kanal tedavisi yahut ağrı geçmeyince diş çekimi üzere gereksiz müdahalelere maruz kalmış oluyor. Bu yüzden hastalara, diş doktorlarına gidip muayene olmalarını, dişlerinin çekilmesi için ısrar etmek yerine öteki uzmanlardan da yardım istemelerini önerebilirim. Hastalar, diş ağrısı olduğunda ısrarcı oluyor. Yapılan muayeneler sonucunda diş ağrısı olduğu kesinleşmese bile hasta büyük ısrarlar sonucunda kanal tedavisi yaptırıyor. Kanal tedavisinden sonra bir hafta 10 güne ortası ağrılar çoklukla geçiyor. Ancak bir müddet sonra tekrar başlıyor. Bu durumda hasta, ben bu ağrıya dayanamıyorum, dişimin çekilmesini istiyorum üzere bir taleple gelebiliyor. Israrlar devam edince diş çekiliyor ve bir müddet sonra bu bir kısır döngüye giriyor. Ağrı, bir sonraki dişe atlamış oluyor; o dişe kanal tedavisi yapılıyor ve diş çekiliyor. Bu bir döngü biçiminde devam ediyor. Bu biçimde dişlerini kaybeden birçok hastaya rastlıyoruz.”