Yunanistan’da Başbakan Kiryakos Miçotakis liderliğindeki Yeni Demokrasi Partisi, dün düzenlenen seçimlerde tek başına iktidara gelecek oy oranına ulaşamasa da dört yıllık iktidar sürecinin akabinde sandıktan oyunu artırarak çıktı.
Yeni Demokrasi, birinci partiye 300 sandalyelik parlamentoda fazladan verilen 50 sandalye uygulaması sayesinde Temmuz 2019’daki genel seçimlerde yüzde 39,85’lik oy ile 158 sandalye kazanarak tek başına iktidar olmuştu.
Miçotakis’in partisi, sistemin değiştiği ve birinci partiye fazladan sandalye verilmesi uygulamasının kaldırıldığı dünkü seçimlerde oylarını yaklaşık yüzde 41’e yükselterek 146 sandalyenin sahibi oldu lakin tek başına iktidar için seçmenleri yine sandık başına götürmeyi hedefliyor.
Seçim sonuçlarına nazaran, Yeni Demokrasi tek başına hükümet kurmak için mecliste kâfi çoğunluğu sağlayamadı.
Yeni seçim sisteminde, koalisyon kurulamaması halinde ve ikinci sefer sandığa gidildiğinde, birinci partiye oy oranı yüzde 25’i aşmak kaydıyla parlamentoda en az 20 sandalye verilmesi; oy oranında yüzde 25’i aşan her yüzde 0,05’lik artış için fazladan bir milletvekilliği öngörülüyor. Bu sayı 50’ye kadar çıkabiliyor.
Bu durumda Miçotakis’in önünde iki seçenek bulunuyor. Hükümet kurmak için gerekli 5 sandalyeyi sağlayacak bir koalisyona gitmek ya da ikinci defa sandığa giderek, birinci parti için öngörülen fazladan sandalyeleri alıp tek başına iktidar olmak.
Seçim öncesi yapılan anketlerde Yeni Demokrasi birinci parti, ana muhalefetteki Radikal Sol İttifak (SYRIZA) ise ikinci parti gözüküyordu lakin ortadaki fark yüzde 6-8 ile hudutlu kalıyordu.
Sandıktan çıkan sonuçlar ise bu farkın yaklaşık yüzde 20 olduğunu ortaya koydu.
Yeni Demokrasi’nin zaferi kadar, SYRIZA’nın oylarının düşmesi de dikkat çekti.
SYRIZA’nın Temmuz 2019’daki genel seçimlerde yüzde 31,53 olan oy oranı, dört yıllık ana muhalefetin akabinde yüzde 20’ye geriledi.
Ülke genelindeki 59 seçim bölgesinden 58’inde Yeni Demokrasi birinci parti oldu. Yalnızca içerisinde Gümülcine’nin de yer aldığı Rodop bölgesinde seçim yarışını SYRIZA önde bitirdi.
Miçotakis hükümeti, iktidara geldiği günden itibaren beklenmedik çok sayıda sıkıntıyla karşılaştı.
Kovid-19 salgını, Ukrayna’daki savaşın akabinde ortaya çıkan güç krizi ve buna bağlı ekonomik badireler, orman yangınları, seller, sistemsiz göçmen sorunu, 57 kişinin vefatıyla sonuçlanan tren kazası, Türkiye ile sık sık yükselen tansiyon, kar yağışı nedeniyle otobanda binlerce aracın mahsur kalması, Yeni Demokrasi iktidarında karşılaşılan problemlerden yalnızca bazılarıydı.
Ekonomik kriz sürecinde, Avrupa Birliği (AB) ve Memleketler arası Para Fonu (IMF) ile memorandum mutabakatlarının imzalanmasına karşı olduğunu söyleyerek iktidara gelen, 2015’teki referandumda halkın memoranduma hayır demesine karşın memoranduma imza atan SYRIZA, seçmeni ikna edemedi.
2019 seçimlerine Değişim Hareketi (KINAL) ittifakı olarak giren PASOK, 2023 seçimlerine PASOK-KINAL ittifakı ismiyle katıldı. İttifak, oy oranını 8,10’dan yüzde 11,46’ya yükseltti.
2019 ve 2023 seçim sonuçları ortasındaki farklardan biri de meclise giren parti sayısı oldu. 2019’da parlamentoya 6 parti girerken 2023 seçimlerinde parlamentoya giren parti sayısı 5’te kaldı.
Yeni Demokrasi, en yakın rakibini büyük farkla geride bırakmasına karşın, tek başına iktidar talihini yakalayamadı.
Anayasaya nazaran, cumhurbaşkanının, seçimlerde en çok oyu alan 3 partiye koalisyon çalışmaları için aldıkları oy oranına nazaran sırayla üçer gün mühlet tanıması öngörülüyor lakin Miçotakis’in ikinci sefer sandığa gidilmesine göz kırpan dünkü açıklamasının akabinde Yunan basınında da her 3 partinin de Cumhurbaşkanı’ndan koalisyon kurma vazifesini aldıkları gün vazifesi iade edeceği değerlendirmeleri yapılıyor.