Çin Halk Cumhuriye’tinin kurucu başkanı Mao’dan sonra 3 kere üst üste devlet lideri seçilen Şi Cinping, hem içerde hem de dışarda global hegomonik güç olma yolundaki rakibi ABD’nin çevreleme teşebbüsüne karşı teyakkuza geçti. Afrika’dan sonra Ortadoğu’daki varlığını artırmaya yönelik atılımlarda bulunan Şi, üçüncü devlet başkanlığı periyodunun birinci konuşmasında orduyu güçlendirme kelamı verdi. Şi’nin yeni kabinesinde ABD tersi telaffuzları dikkat çeken isimlerin misyon alması da, hegemonik çabada dikkat çeken bir öteki ayrıntı oldu.
Tayvan ihtilafında Çin’e cephe alarak, ada ülkesini destekleyen Washington idaresine karşı, Şi’den gözdağı niteliğinde açıklamalar geldi. Çin parlamentosunun yıllık toplantısının kapanışında konuşan Çin başkanı, üçüncü devlet başkanlığı periyodunda yaptığı birinci konuşmasında ulusal güvenliği güçlendirme ve orduyu “’Demir Çin Seddi’ haline getirme” kelamı verdi. “Güvenlik, gelişimin temeli, istikrar refahın temeli” diyen Şi, ekonomik özgüvenin sağlanacağını kaydetti.
Şi’nin yeni kabinesinde, evvelki misyonlarında ABD zıddı telaffuzları ve tavırları ile sivrilen isimlerin bulunması, Pekin idaresinin güç çabasında daha agresif bir siyaset izleyeceğinin sinyali olarak yorumlandı. Dışişleri Bakanı ve Devlet Danışmanı olarak atanan Qin Gang, koltuğu devralır devralmaz yaptığı birinci konuşmasında Washington idaresini tehdit etti. ABD siyasetlerini sert ve geniş kapsamlı bir formda eleştiren Gang, Washington’un rotasını değiştirmemesi halinde ABD ile “savaşın kaçınılmaz” olduğunu tabir etti. ABD’nin Rusya’dan S-400 sistemleri ve Su-35 savaş uçakları satın alma muahedesi nedeniyle yaptırım listesine aldığı Çinli general Li Shangfu, yeni savunma bakanı olarak atandı. Uzmanlar, “Çelikten bir ordu” planlamasında, uzmanlığı havacılık ve uzay mühendisi olan General Li Shangfu’nun kilit rol oynayacağının altını çiziyor.
Geçtiğimiz günlerde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin’in, Rusya’ya Ukrayna savaşı için silah ve mühimmat verebileceğini belirtti ve bu dayanağın “ciddi sonuçlar” manasına geleceği konusunda ihtar yaptı. Tartışmalar sürerken Şi, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta Rusya’nın başşehri Moskova’ya gidebileceği açıklandı.
ABD Savunma Bakanlığının (Pentagon), 886,3 milyar dolarlık 2024 mali yılı savunma bütçesi talebinde Çin ile rekabete öncelik verilirken, yeni silah alımlarına 315 milyar dolar ayrıldı. 886,3 milyar doların 32,8 milyar doları “atom gücü savunma faaliyetleri” için, 11,5 milyar doları da “savunma ile bağlantılı öteki faaliyetler” için istendi. Bütçe talebinde, Pentagon’un, Çin’i caydırmak üzere, Hint-Pasifik’te yatırım yapmak için 9,1 milyar dolar talep ettiği görüldü. Başka taraftan Çin’e karşı, Guam Adası’nın savunulması için 1,5 milyar dolar bütçe ayrıldığı söz edildi.
Çin’in son derece gelişmiş hipersonik füze denemesinin ortaya çıkması üzerine Pentagon, hipersonik füze yatırımlarına tartı vermeye başladı. Bütçe talebinde, uzun menzilli füzeler için 11 milyar dolar ayrıldığı kaydedilirken, 2024’te 24 adet yeni hipersonik füze alınacağı ve ikinci hipersonik füze bataryasının 2025’te konuşlandırılmak üzere hazırlanacağı vurgulandı. Öbür taraftan, bütçede siber faaliyetler için 13,5 milyar dolar ayrıldığı lisana getirildi.