İktidarın dezenformasyonu önlemek argümanıyla hazırladığı basın ve toplumsal medyaya 3 yıla kadar mahpus cezası getiren tasarı Meclis Adalet Komisyonu’nda kabul edildi.
Muhalefetin, seçim öncesi basını baskı altına alıp, halkın gerçekleri öğrenmesini engellemek için hazırlandığını savunduğu tasarı, tüm itirazlara karşın motamot benimsendi. En sert tartışma tasarının, “yanıltıcı bilgiyi yayma, dezenformasyon, halk ortasında endişe ve panik yaratma, kamu barışını bozma” üzere münasebetlerle gazetecilere 3 yıla kadar mahpus öngören 29. hususu üzerinde yaşandı.
‘SUÇ İDEOLOJİSİ YAPMA…’
Bu hususa, komitedeki görüşmelere Yargıtay temsilcisi olarak katılan 8. Ceza Dairesi üyesi İhsan Baştürk de karşı çıktı. Baştürk, bu unsurun sakıncasını, “Tasarıda hata olarak nitelendirilen hususların yüzde 99’u basın yoluyla işlenir ve bunun ağırlaştırıcı neden sayılması kanun tekniği açısından problem yaratır. Kamu barışını bozma üzere bir kavramın yargı tarafından uygulanmasında tartışmalar çıkabilir. Ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu tertibi ile ilgili bilginin ne olduğunun belirlenmesi zahmet arz eder” diye anlattı.
Teklif sahibi MHP’li Feti Yıldız ile AKP’li Ahmet Özdemir ise Yargıtay üyesi Baştürk’ü bu kelamları nedeniyle sert eleştirdi. Yıldız, Baştürk’ü, “suç ideolojisi yapmakla” suçladı. Özdemir de, “Boş kıssa anlattın, afaki kıymetlendirme yaptın” dedi. Düzenlemeye itiraz eden CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, tasarının bu haliyle yasalaşması durumunda ‘iktidarın yanlışlarını yazan gazetecilerin mahpusa atılacağını’ söyledi. Özel, “Artık Fahrettin Altun’un gazeteci saydıklarından geri kalanların mesleklerini yapabilecekleri imkan kalmıyor. (Cami yaktılar, üstü çıplak deri eldivenliler bacıma saldırdı) diyenler de ceza alacak mı? Bu unsurdan bal üzere gazeteciler yargılanacak” tespitini yaptı. CHP’li Rafet Zeybek de, “Çok az sayıdaki muhalif basını da susturmak istiyorsunuz. Basının yüzde 95’i zati yandaş. Bu lakin diktatörlüklerde olur. Yarın gazeteciler tutuklanır. Dezenformasyon ve palavrası en çok devlet söylüyor. TÜİK söylüyor” dedi.
BU YASAKLARI GETİRİYOR
■ Halk ortasında telaş, endişe yahut panik yaratmak nedeniyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu nizamı ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılacak. Failin, kabahati gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
■ Anayasal kabahatlere ait internet içeriğini oluşturan ve yayan faillere ulaşmak için cumhuriyet savcısı gerekli olan bilgileri isteyebilecek. Ayrıyeten platforma reklam yasağı da uygulanacak.
■ Teklif, kamu faydasına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıf yöneticilerine de basın kartı verilmesinin önünü açıyor. Basın kartı olan bir gazetecinin, basın kartı iptal olması durumunda, iptal kararı kalksa dahi iptal tarihinden itibaren 1 yıl, daha ağır bir şart varsa da 5 yıl yeni basın kartı verilmeyecek.
■ İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, irtibat telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının ismi ve adresi kendilerine ilişkin internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan direkt ulaşabileceği formda ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.
■ İnternet haber sitelerinde ziyan gören kişinin düzeltme ve karşılık yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL kontağı sağlanmak suretiyle, tıpkı puntolarla ve tıpkı biçimde yayımlamak zorunda olacak. Karşılık metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde birinci 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta mühletle yayımlanacak.
Pınar Türenç
BASIN KURULU LİDERİ PINAR TÜRENÇ:
Dezenformasyon ceza değil eğitimle önlenir!
Basın Kurulu, internet ortamındaki dezenformasyonla çaba kampanyası kapsamında hazırladığı ikaz bildirilerini yayınladı. Türkiye Basın Kurulu Lideri Pınar Türenç, kampanyaya ait “Dünyada, bilhassa ülkemizde, bir medya kirliliği yaşanıyor. Bu kirlilik, kutuplaştırmayı da artırıyor” dedi. Türkiye açısından ‘yasaklayıcı ve ceza yağdıran yasal düzenlemelerin gündemde olduğuna dikkat çeken Türenç, ‘’Önemli olan ceza ve yasaklama yağdırmak değil, eğitici ve yol gösterici olmaktır” dedi. Kurul olarak yol gösterdiklerini belirten Türenç, şunları söyledi: “Türkiye Basın Kurulu olarak, medya etiğinin bir numaralı savunucusuyuz ve fakat kaliteli habercilik sayesinde dezenformasyonun önü alınabilir. Bu hedefle projenin paydaşı olduk. Kullanıcılara yol gösterici, eğitici olmak yasaklamalardan daha yapıcıdır.”